นพ. มานิตย์ วัชร์ชัยนันท์
April 9, 2015
เป้าหมายในการรักษาโรคต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน คือการลดระดับของฮอร์โมน
“ไทรอกซีน” ลงสู่ระดับปกติ ส่วนอาการอย่างอื่น เช่นต่อมไทรอยด์โต หรือปัญหา
ที่เกิดขึ้นกับลูกตา อาจจำเป็นต้องได้รับการรักษาวีการที่แตกต่างกัน
ทางเลือกในการรักษาโรคมีดังนี้:
รักษาด้วยยา (Medicines):
ยาที่ใช่ลดปริมาณของฮอร์โมน thyroxine ซึ่งถูกสร้างโดยต่อมไทรอยด์
ที่ทำงานเกิน ได้แก่ยา carbimazole ซึ่งเป็นยาที่ใช้กันบ่อยที่สุด โดยยาตัวนี้
จะไม่มีผลกระทบต่อฮอร์โมนแม้แต่น้อย แต่จะลดการสร้างฮอร์โมนไทรอกซีน
ไม่ให้สร้างเพิ่มขึ้นอีก
ในการออกฤทธิ์ของยา อาจกินเวลาประมาณ 4 – 8 อาทิตย์ เพื่อทำให้ระดับ
ของ thyroxineลดลงสูระดับปกติ โดยมีการใช้ยาในขนาดที่แตกต่างกันใน
คนไข้แต่ละราย ซึ่งมักเริ่มต้นด้วยการให้ยาในขนาดสูง และค่อย ๆ ลดขนาด
ของยาลง
โดยทั่วไป แพทย์จะใช้ยา Carbimazole เป็นเวลา 12 – 18 เดือน หลังจากนั้น
เราจะพบว่า ครึ่งหนึ่งของคนที่ได้รับการรักษายะพบว่าอาการจะหายไป และ
สามารถหยุดยาได้ อาจมีคนไข้บางรายมีอาการกลับมาใหม่
ซึ่งในกรณีเช่นนั้น ให้เริ่มใช้ยา Carbimazole ซ้ำเป็นครั้งที่สองได้
อย่างไรก็ตาม ในคนไข้เหล่านี้อาจมีทางเลือกอย่างอื่น เช่น ให้รักษาด้วยสาร
กัมมันตรังสี - radioactive iodine
ข้อระมัดระวัง:
ในการใช้ยา Carbimazole สามารถกระทบต่อเม็ดเลือดขาว ซึ่งเป็นเซลล์ที่
ทำหน้าที่ต่อสู้การอักเสบ หากท่านเกิดมีไข้, เจ็บคอ, มีแผลในปาก, หรือมี
อาการอย่างอื่นในขณะรักษาด้วยการใช้ยา carbimazole…ท่านต้องหยุดการ
ใช้ยา carbimazole
นอกจากยา Carbimazole แล้ว เรายังมียาอีกตัวที่สามารถใช้แทน ซึ่งมีชื่อว่า
propylthiouracil ซึ่งใช้ในกรณีที่ท่านตั้งท้อง หรือในขณะให้นมบุตร
รักษาด้วยสารกัมมันตภาพไอโอดิน (Radioiodine):
สารดังกล่าว จะถูกผลิตออกมาในรูปแคพซูลสำหรับกลืนกิน หรือเป็น
ยาน้ำให้ดื่ม โดยปกติ สาร iodine ถูกร่างกายนำไปใช้เพื่อสร้างฮอร์โมน
thyroxine ดังนั้น เมื่อคนไข้กิน หรือดื่มสารกัมมันตรังสีไอโอดินเข้า
สู่ร่างกาย มันจะเข้าสู่ต่อมไทรอยด์ และจะทำหน้าที่ทำลายเนื้อเยื่อของ
ต่อมที่ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมน thyroxine
ในการให้ radioidodine เราพบว่า ประมาณ 90 % จะได้รับเพียงครั้งเดียว
(one dose) ซึ่งสามารถรักษาภาวะต่อมไทรอยด์เป็นพิษได้ โดยใช้เวลานาน
6 เดือน จึงจะเห็นผลด้วยการทำลายเนื้อเยื่อของต่อมไทรอยด์ไปบางส่วน
หรือทำลายต่อมทั้งหมด
ส่วนใหญ่อาการของคนไข้จะดีขึ้นประมาณหนึ่งเดือนหลังการรักษา
หากอาการไม่หายไปภายใน 6 เดือน ท่านอาจได้รับสาร radioiodine เป็น
ครั้งที่สองก่อนที่จะพิจารณาการผ่าตัด
ขนาดของสาร radioactive iodine จะมีขนาดต่ำๆ ซึ่งไม่เป็นอันตรายต่อ
ร่างกาย แต่ไม่เหมาะสำหรับคนตั้งครรภ์ หรือคนที่กำลังให้นมบุตร
ดังนั้นหากท่าน (สตรี) ตั้งใจจะตั้งท้องภายในระยะเวลาอย่างน้อย 6 เดือน
และสำหรับชายไม่ควรทำหน้าที่เป็นพ่อของเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 4 เดือน
ในระหว่างได้รับการรักษาด้วย radioactive ท่านจะต้องหลีกเลี่ยงไม่ให้
รังสีกระทบต่อคนอื่นด้วยการหลีกเลี่ยงไม่สัมผัสกับคนอื่น ๆ ในช่วงเวลา
2 – 4 อาทิตย์ โดยขึ้นกับปริมาณของ radioactive iodine
เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติ แพทย์จะแนะนำให้ระมัดระวังดังต่อไปนี้:
ไม่สัมผัส หรือใกล้ชิดกับเด็กเล็ก, เด็ก, หรือสตรีตั้งครรภ์ ซึ่งหมายความว่า
ต้องห่างจากเด็กหนึ่งเมตร...ไม่อุ้มเด็ก หรือให้เด็กนั่งตัก
ไม่เข้าใกล้บุคคลอื่นในช่วงหนึ่งช่วงแขน
ต้องนอนคนเดียว
ห้ามเข้าไปในบริเวณที่มีผู้คนหนาแน่น เช่น โรงภาพยนตร์ เป็นต้น
ควรหยุดพักงาน เพื่อหลีกเลี่ยงจากการเข้าใกล้คนอื่น
การรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด (Surgery)
การรักษาด้วยการผ่าตัด คือการผ่าตัดเอาส่วนของต่อมไทรอยด์ออกไป
อาจเป็นการรักษาที่เหมาะสมในกรณีที่ต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ ซึ่งก่อให้เกิด
ปัญหาในบริเวณคอ หากการผ่าตัดนั้นทำการตัดเอาเนื้อเยื่อของต่อมไทรอยด์ออก
มากไป ท่านอาจจำเป็นต้องให้สาร thyroxine เพื่อรักษาระดับของฮอร์โมน
ไทรอกซีนให้เป็นปกติ
<<BACK NEXT >> P. 7: Hyperthyroidism - Treatment - continued
